O TWÓRCY

Józef Lewkowicz – twórca ludowy z Nowego Sioła. Członek i współzałożyciel Stowarzyszenia Twórców Sztuki w Lubaczowie. Rzeźbiarz, rękodzielnik, samouk. Z zaangażowaniem przekazuje innym wiedzę na temat tradycji ludowych ziemi lubaczowskiej i tajniki warsztatu rzeźby w drewnie, kamieniu i innych materiałach podczas warsztatów. Do pracy twórczej podchodzi z wielkim natchnieniem i pasją. Swoje dzieła określa jako „rzeźby z potrzeby serca”.

Już w szkole podstawowej nauczyciele plastyki i techniki podziwiali go za pomysłowość i staranność. Brak możliwości pójścia do szkoły plastycznej, został mu w pewien sposób zrekompensowany w wojsku, gdzie ujawnił swój talent malując chusty żołnierskie. Zatrudniona w jednostce zawodowa plastyczka, dostrzegła jego talent i to zapoczątkowało ich współpracę. Wspólnie dekorowali sale na różne imprezy okolicznościowe i wykonywali wielkoformatowe malowidła ścienne. Dzięki niej, Pan Józef, mógł podszkolić się w malowaniu portretów, pejzaży i malowaniu na szkle. Pan Józef po wojsku zajął się głównie rzeźbą.

W swoich pracach podejmował się różnorodnej tematyki, począwszy od wizerunków sacrum, poprzez rzeźby związane z myślistwem po różnego typu ozdoby, drewniane zabawki dla dzieci, zdobione naczynia i wiejskie scenerie.
Roczny czas pracy artysta dzieli obecnie na kilka etapów. Wiosną tworzy pisanki metodą rytową i batikową oraz Wielkanocne Palmy. Latem poświęca się rzeźbie w kamieniu i drewnie. Jesienią wraz z żoną przygotowuje wieńce dożynkowe oraz kolorowe „pająki” niegdyś wieszane pod sufitem w izbach. Zimą rzeźbi bożonarodzeniowe szopki, które zdobią w okresie świąt m.in. ołtarz w kościele Wniebowzięcia NMP w Nowym Siole oraz ozdoby kolędnicze. W 2019 roku artysta swój warsztat pracy wzbogacił o drzeworyt.

Prace Józefa Lewkowicza prezentowane były na wielu wystawach indywidualnych i zbiorowych m.in. w Radrużu, Narolu, Gorajcu, Lubaczowie, Rzeszowie, Przemyślu oraz za granicą, we Włoszech na „Expo – Piza” w 2006 roku, na Węgrzech i Słowacji (I miejscem na międzynarodowym konkursie organizowanym przez Muzeum w Hummenn). Jedna z rzeźb została doceniona i wystawiona również na najważniejszej cyklicznej imprezie na Podkarpaciu – Biennale Rzeźby Nieprofesjonalnej im. A. Rząsy w Zakopanem.

Artysta w 2019 roku podjął próbę reaktywacji i kontynuacji ludowych tradycji na ziemi lubaczowskiej w zakresie drzeworytu płazowskiego i kamieniarstwa bruśnieńskiego. W 2020 roku jego twórczość i pomysł zostały docenione przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, który przyznał artyście stypendium. W ramach tego przedsięwzięcia Lewkowicz dzięki wirtualnym warsztatom i wywiadom, zainteresował społeczność historią lokalnej rzeźby i rytownictwa. Artysta nakierował na te rodzaje twórczości odtwarzając drzeworyty płazowskie i wybrane, zniszczone rzeźby z kamienia, co udokumentowane jest na stronie www.jozeflewkowicz.eu. W ramach stypendium Józef Lewkowicz stworzył 5 wiernych kopii klocków drzeworytniczych z Płazowa o rozmiarach identycznych jak oryginały (św. Antoniego z Radecznicy, św. Kazimierza Królewicza, św. Mikołaja cudotwórcę, Kołtrynę oraz Chrzest Jezusa w Jordanie), a także 4 rzeźby bruśnieńskie (dwie postaci Aniołów, Matkę Boską z Dzieciątkiem Jezus na ręce i Krzyż bruśnieński z „Maryjkami”).

Jedną ze swoich rzeźb, charakterystyczną dla stylu dawnych kamieniarzy z Brusna Starego – Jezusa na krzyżu wraz z płaczącymi pod nim Marią Magdaleną i NMP – podarował mieszkańcom Hrebennego w miejsce krzyża zniszczonego podczas wojny. Stypendium MKiDzN wieńczyła wystawa indywidualna w budynku muzealnym przy Zespole Cerkiewnym pw. Św. Paraskewy w Radrużu.

Józef Lewkowicz w swoich pracach najczęściej odnosi się do stylu regionalnego, lubaczowskiego. Jego celem jest wskrzeszenie dawnych dziedzin sztuki ludowej ziemi lubaczowskiej i propagowanie wiedzy na ten temat i prowadzenie warsztatów. Uważa, iż tradycję i historię należy szanować i przekazywać młodszym.

„… Zadziwia mistrzostwo, z jakim Józef Lewkowicz wykonał swą pracę. Artysta potrafił ożywić tradycję, wykonując nowe klocki drzeworytnicze. Chodzi tu o coś więcej niż tworzenie wiernej oryginałowi kopii. Raczej o fakt, że to dzięki artyście zyskały one nowe życie. W każdej kompozycji widać emocjonalny stosunek autora do sztuki. Każda z nich została na nowo przeżyta. Przyciąga uwagę swym autentyzmem. Staje się uniwersalna, ponadczasowa. Staje się sztuką.”
Magazyn VIP BIZNES I STYL

Twórcę wyróżnia niezwykłe wyczucie surowca, w którym pracuje. Sam nauczył się rzeźbić i rytować. W przydomowej pracowni potrafi pracować od świtu, kiedy wszyscy jeszcze śpią, do zmierzchu. Jego prace charakteryzuje prostota, widać pracowitą i skrupulatną pracę twórcy oraz jego pozytywne nastawienie i życzliwość.

Artysta szczególnie ceni ludzi, którzy wiele czynią dla innych, stąd niezwykle wartościowym dla niego dziełem jest m.in. stojące przy SP w Cieszanowie popiersie Konstantego Rojowskiego – uczestnika powstania listopadowego i założyciela szpitali powstańczych w Cieszanowie i Nowym Siole (Fotorelacja z wydarzenia: elubaczow.com) oraz autorski drzeworyt świętego Jana Pawła II. Prace Józefa Lewkowicza kryją w sobie energię przekazywaną tylko przez ludzi z pasją.

 

KAMIENIARKA BRUŚNIEŃSKA

Poniżej jedna z pierwszych reprodukcji rzeźb bruśnieńskich Pana Józefa:

Tzw. „Anioł smutku”  – Józef Lewkowicz – reprodukcja rzeźby z warsztatu kamieniarskiego z Brusna Starego

 

„Jedynym sposobem, by dokonać czegoś wielkiego jest kochać to, co się robi”
Józef Lewkowicz

Drzeworyt płazowski

 

Fot. Anna Serkis – Wojtowicz
fot. Anna Serkis – Wojtowicz
Fot. Anna Serkis – Wojtowicz
Fot. Anna Serkis – Wojtowicz


DRZEWoryty autorskie

Pan Józef tworzy w swojej pracowni również autorskie drzeworyty o różnej tematyce. Wszystkie odbitki i matryce można zobaczyć w zakładce GALERIA.

Autorski drzeworyt Józefa Lewkowicza – Cerkiew pw. św Paraskewy w Radrużu

Poniżej praca przy tworzeniu drzeworytu z wizerunkiem św. Jana Pawła II

Opracowanie: Anna Serkis-Wojtowicz